بابەتەکان

جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– ڕۆژژمێر –

ڕۆژژمێر

 

 

خه‌ریکه ‌ڕێ ته‌واو ده‌بێ

زۆربه‌ی زۆرم لێ ‌بڕیوه

ڕۆژژمێری سه‌ر مێزه‌که‌م

هه‌تا دێ که‌م ده‌بێته‌وه

په‌نجا په‌ڕە‌م لێ دڕیوه

هاکا وتیان

ئه‌سپه ‌سه‌رشێته‌که‌ی زه‌مان

“جه‌لال مه‌له‌کشا”یشی گلان.

 

1380 – 2001

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– دۆزه‌خ –

دۆزه‌خ

 

 

له‌ ناو گڕ و کڵپه‌ی ئازاری ئه‌م دۆزه‌خه‌دا

ده‌سووتێم و هه‌ڵده‌قرچێم

ڕۆژێ هه‌زار که‌ڕە‌ت ده‌مرم!

به‌ڵام هه‌رگیز ناتوانم، نا…

به‌جێ بێڵم

ئه‌و به‌هه‌شته ‌شاد و سه‌ربه‌سته‌ بۆ ئێوه ‌و…

به‌کامتان بێ…

من ته‌نیا هه‌ر له‌م دۆزه‌خه

هه‌ست به‌بوونی خۆم ده‌که‌م و ئارام ده‌گرم!

 

4/1379 – july, 2000

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– گوڵ خه‌نده‌ران –

گوڵ خه‌نده‌ران

 

 

دره‌ختی هه‌وره‌کان ده‌شه‌کێنێته‌وه!

چاوی هیچ شاخه‌یه‌ک ناترووکێ

داره‌کان گشت قسرن!

خێڵی هه‌نگ

خوویان به‌ شه‌کر و میو گرتووه.

له‌ مێژە ‌ئاوباره‌ی ئه‌وینی دار و گوڵ

به‌یه‌کتر ناگه‌یه‌نن

زه‌ڕگه‌ته، خوار و ژوور

چوارده‌وری ژوانگه‌یان ته‌نیوه

ڕە‌شه‌با کۆچی به ‌عه‌شیره‌ی په‌پووله ‌کردووه!

هه‌یاران!

سیاساڵ و باران؟!

دره‌ختی خه‌مه‌کان ده‌شه‌کێنێته‌وه!

په‌ڕوپۆی په‌پووله‌ ده‌بارێ

شه‌ق ده‌بێ دڵی گوڵ خه‌نده‌ران!

 

29/9/1379 – December 19, 2000

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– دوا ڕۆژانی سه‌ده‌ی بيست –

دوا ڕۆژانی سه‌ده‌ی بيست

 

 

ئێمه‌ خێڵی چه‌واشه‌ی نێو مێژووی دڵی خۆمانين و

چاومان تا سه‌ر کڵاوه‌ی لووتمان هه‌ته‌ر ناکا

هێشتا بيرمان کرچ و کاڵه!

هێشتا خه‌نجه‌ر

ئه‌ندێشه‌مان سه‌ر ئه‌بڕێت و

هێشتا تفه‌نگ،

فه‌رهه‌نگێکه ‌تاڵ و تووڕە

به‌ سه‌ر ژيانمانا زاڵه!

تفه‌نگ نه‌بێ لاڵ و کوێرين

له ‌هه‌وراز و له‌ نشێودا

تفه‌نگ گۆچانی ده‌ستمانه!

به‌ زمانی تفه‌نگ ده‌دوێين

له‌ جاسووسه‌ی تفه‌نگه‌وه

چاومان بۆ دنيا ئه‌ڕوانێ

ته‌نيا تفه‌نگ، تفه‌نگ، تفه‌نگ مه‌به‌ستمانه!

 

له ‌به‌رانبه‌ر دوژمن مه‌ردين

پۆڵاين، به‌ردين!

سه‌رمان له‌ حاستی گه‌ردووندا، دانانه‌وێ

هه‌مبه‌ر، قه‌نديل و هه‌ڵگوردين!

له ‌هه‌ڵمه‌تا، شێرين، په‌ڵه‌نگين، نه‌به‌ردين!

به‌ڵام ڕێگا باش ناناسين، زوو ئه‌خڵه‌تين!

سه‌دان که‌ڕە‌ت

نه‌وت و خوێن له‌ شاری که‌رکووک ئاوێته‌ بوو

سنه ‌سووتا

دياربه‌کر، له ‌ئاگری داخا هه‌ڵگيرسا

گردی سه‌يوانی سلێمانی خه‌ڵتان خوێن بوو

هه‌زار قازی

له ‌چوارچرای مه‌هابادا

له ‌دار درا…

به‌ڵام هيچمان به‌هيچ نه‌بوو!

 

کاتێ هه‌ستاين

کاتێ ويستمان ده‌نگ هه‌ڵبڕين

زه‌خم و زووخی مێژينه‌مان

به ‌گوێی جيهانا ده‌ربڕين

هه‌موو به‌يه‌ک ڕێگا بڕۆين

تفه‌نگ بۆمان بوو به ‌مه‌به‌ست!

ئامانج دزرا و ڕێگا ون بوو…

هه‌رکه ‌سازی خۆی گرته‌ده‌ست!

يه‌کێ چوو بۆ باوه‌ش دوژمن

تووره‌که‌ی جاشی کرده‌ سه‌ر

له‌م‌لايشه‌وه

بۆ چۆن مردن، گيان به‌خت کردن

بێگانه‌ بوو به‌ ڕاوێژکه‌ر!

ته‌ماشا که‌ن

ته‌ماشای ده‌ورو به‌رتان که‌ن

هه‌ر قۆناخێ پێداويستی خۆی گه‌ره‌که!

ئێستا، بير و مێشک و ئه‌ندێشه ‌پێويسته

به ‌جێی تفه‌نگ

به‌ چاوی خۆمان بڕوانين

به ‌هێزی مێشک و ئه‌ندێشه

بارودۆخی ژين بگۆڕين

ته‌ماشا که‌ن

دوا ڕۆژانی سه‌ده‌ی بيسته!

 

14/1/1370 – April 3, 1991

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– زریکه‌ی رۆح –

زریکه‌ی رۆح

 

 

ھێشتا زەوی

کۆرپەی ئامێزی گەردوون بوو

ھێشتا ئاسمان

خەڵکی وڵاتی نەبوون بوو

عیشق و خەمیان ئاوێتە کرد.

کردیانە دڵ!

زریکەی ڕۆحێکی ئەشقیا

خەوی کۆرپەی نووستووی شێواند

زنجیریان کرد،

جەستەمیان وەک ڕکە ھێنا

ڕۆح و دڵیان تیا بەستەوە و

نایانە کڵ!

ئێستاکەش ھەر

ڕۆحم، ڕۆحە تووڕە و دیلەکەی جارانە

دڵیشم ھەر عیشق و خەمە ئاوێتەکەی

بەر لە خیلقەتی جیھانە…

بەڵام ھەرچەند دنیا گەڕام..

نەمدیتەوە

نە ئاسمانێ بۆ ھەڵفڕین

نە دڵدارێ بۆ تاقی کردنەوەی ئەوین!

 

٧/٨/١٣٧٥ – October 28, 1996

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– چریکەی نێو قەفەز –

چریکەی نێو قەفەز

 

 

ھەموو شەوێ

لە ئەودیوی دیوارەوە

باڵندەیەک، دیلی قەفەز

تێی دەچریکاند.

بەستەکانی، ڕووداوانی نیشتمان بوون

لاوک، حەیران، سیاوچەمانەی ئەکرد بە پرد

ھەڵگورد دەستی شاھۆی ئەگرت

لە گەڵ قەندیل

بۆ لای چیای ئاگری ئەچوون!

ھەموو شەوێ

منیش لە پشت دەلاقەی ژوورەکەمەوە

زنجیری دیلیم دەپساند و

ئەسپی خەیاڵم زین ئەکرد

بە شاڕێگەی حەنجەرەی ئەو باڵندەدا

 

بۆ نیشتمان ئەچوومەوە!

دوێنێ شەوێ

شەو بۆنی خەم، بۆنی ماتەمی لێ ئەھات

تا بەیانی چاوەڕوان بووم

دەنگی باڵندەکە نەھات!

ئەوڕۆ بیستم،

لە کازێوەی بەیانیدا

باڵندە دەنگ خۆشەکەیان سەر بڕیوە

بۆ تێکدانی بنکەی سووری بەستەکانی

ڕەگ بە ڕەگی حەنجەرەیان ھەڵدڕیوە!

ئێمشەو دڵم، دەکورکێنێ

باڵندەیەک، باڵ و پەل و پۆ خوێناوی

لە سەر لقی شیعرێ ھێشتا نەگوتراوم

ھەڵنیشتووە و دەچریکێنێ!

 

٢٤/٣/١٣٧١ – June 14, 1992

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– تەنیایی –

تەنیایی

 

 

شەو خەریکە

بە چارشێوە ڕەشەکەی، شار دادەپۆشێ

ڕیشۆڵەکان لە سەر لق و پۆپی داری قەراخ شەقام

ئارام دەگرن

ڕێبوارەکان پەلەیانە

ھەر ھەنگاوێک بەلەز بەرەو ماڵی دەکشێ.

دەست بۆ مل و

چاو بۆ دیدار، ھەڵپەیانە…

یەکتر دەچڕن.

ھەر من تەنیا

بێکەس، غەریب

وەک باڵندەی بێ‌ھێلانە

بە‌بێ ئامانج شەقام دەبڕم

شار خەوتووە

شەقام چۆڵە…

ھەر من تەنیا… سەرگەردانم.

دڵتەنگ، دڵتەنگ

لە چاوی خەم، فرمێسک ئەسڕم!

 

٢٨/١/١٣٧٥ – April 16, 1996

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– نوێژ –

نوێژ

 

 

ڕووگەی جێژوان، چاوەڕوانە!

من لە ئێرە دەس‌نوێژەکەم ھەڵگرتووە!

دەمەوێ چوار ڕەکات ئەوین،

لە میحرابی چاوەکانتا بخوێنمەوە!

کات درەنگە،

دڵ ھەڵپەیە بۆ میعراجێ!

عیشا بە سەر شان و ملما، بڵاو بووە!

سەرم بچێ، نوێژم ناچێ!

 

٥/٣/١٣٧١ – May 26, 1992

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– ژوان –

ژوان

 

 

که‌ی زیندان ده‌توانێ ڕێم بگرێ

به ‌باڵی په‌پووله‌ی

ڕە‌نگینی خه‌یاڵم هه‌ڵده‌فڕم!

دوێنێ شه‌و

هه‌تاکوو به‌یانی

پێکه‌وه

شه‌قام و کۆڵانی شار نه‌ما

گشت گه‌ڕاین

کاتێ رۆژ،

هه‌ڵات و «ڕابوون»یان ڕاگه‌یاند

به‌ زرمه‌ی پۆستاڵی وه‌ردیانه

لێک بڕاین.

 

28/6/1378 – September 19, 1999

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha
جەلال مەلەكشا | Jalal Malaksha | جلال ملکشا

– زیندان –

زیندان

 

 

دنیا، زیندان!

وڵات، زیندان!

شار، زیندان و

خانوو، زیندان!

جه‌سته‌م زیندان

ئاخ، نازانم…

گه‌ر بتوانێ مشکی زه‌مان

تیمانی ژە‌نگ‌گرتووی قه‌فه‌ز

لێک بپچڕێ

باڵنده‌ی دیل

بۆ کوێ ده‌فڕێ؟!…

 

28/6/1378 – September 19, 1999

جەلال مەلەکشا - جلال ملکشا - Jalal Malaksha